Achallader Castle

Achallader Castle była niewielką, mieszkalno – obronną wieżą, położoną w malowniczym, choć i też mało strategicznym miejscu, u podnóża góry Beinn Achaladair.
Ulokowana została ona na planie prostokąta o wymiarach 8.7 na 6.7 metrów. Szerokość jej ścian u podstawy wahała się od 0.9 do 1.1 metra. Jej wysokość określa się z kolei na około 9.3 metrów. Na każdym z jej górnych narożników osadzone zostały również niewielkie, okrągłe w planie, bartyzany. Z tych fragmentarycznie zachowała się jedynie bartyzana południowo – wschodnia.
Wieża Achallader posiadała również cztery kondygnacje, przy czym ich układ nie różnił się zbytnio od innych tego typu szkockich budowli obronnych. Jej parterowe, tradycyjnie przykryte kolebkowym sklepieniem pomieszczenie pełniło zarówno funkcję kuchni, jak i spiżarni. Na pierwszym piętrze z kolei mieścił się hall, z pewnością najbardziej reprezentacyjna komnata całego budynku. Dwie górne kondygnacje natomiast pełniły funkcje typowo mieszkalne. Wydaje się przy tym, że komnata z drugiego piętra w całości wykorzystywana była przez lorda. Izba ulokowana na poddaszu mogła być zatem wykorzystywana przez jego najbliższą rodzinę.
W najlepiej zachowanych ścianach tej budowli, tj. północnej i wschodniej zwracają ponadto uwagę liczne otwory strzelnicze.
Przy budowie Achallader Castle wykorzystany został gruz, którego spoiwem była zaprawa wapienna. Dwuspadowy zapewne dach przykryty został z kolei łupkowymi dachówkami.
Z pewnością w otoczeniu tej wieży ulokowane były również liczne budynki gospodarcze, między innymi stajnia, piekarnia czy dodatkowe magazyny. Budynki nie zachowały się niestety do współczesnych czasów.
Achallader Castle został wybudowany przez sir Duncana Campbella of Glenorchy (ur. ok. 1550 – zm. 1631).

Historia Achallader Castle

Posiadłość Achallader pierwotnie należała do rodu Fletcher. W roku 1587 podstępem przejął ją jednak wspomniany sir Duncan Campbell of Glenorchy. W tym czasie został on oddelegowany przez króla Jamesa VI (1566 – 1625) do pilnowania porządku w rejonie Argyll i Perthshire. W celu lepszego wywiązywania się z powierzonych mu zadań, monarcha przydzielił mu również spory oddział wojskowy. Faktycznie jednak otrzymaną władzę Campbell wolał wykorzystywać dla własnych korzyści. Wkrótce w całym podległym mu rejonie zyskał zatem opinę osoby, która chętniej wznieca konflikty, niż im zapobiega. Posiadłość Achallander zwróciła natomiast jego uwagę już kilka lat wcześniej. Dla jej pozyskania sir Duncan nie zawahał się nawet do nawiązania nieszczerej przyjaźni z jej ówczesnym właścicielem – MacInleister’em (Fletcher’em). Zdobywszy jego pełne zaufanie mógł w końcu wprowadzić w życie swój cyniczny plan. Pewnego późnego wieczoru, we wspomnianym roku 1587, sir Duncan na czele licznych podkomendnych wyruszył z swojego zamku Finlarig w kierunku Achallander. Na miejsce przybyli oni już wczesnym świtem. Co ciekawe, sir Duncan nakazał jednak swoim żołnierzom pozostać w ukryciu. Jedynie trzech z nich miało urządzić sobie popas na zasianym wówczas zbożem polu Fletcher’a. Ten szybko odkrył intruzów. Kilkakrotnie zwracał się również do nich z uprzejmą prośbą o opuszczenie jego posiadłości. W zamian słyszał jednak tylko drwiny i śmiech (w alternatywnej wersji tej historii Fletcher miał przemawiać do nich w języku gaelickim, którego podkomendni Campbella nie rozumieli). Ostatecznie rozzłoszczony do granic możliwości Fletcher zabił jednego z nich (strzelając do niego lub jak głosi jeszcze inna wersja przebijając go żelaznym szpikulcem, służącym do palikowania koni). Chwilę później na miejscu zjawił się sam Campbell z towarzyszami. Okazując wielki szok i zaskoczenie całym wydarzeniem poinformował Fletchera o czekających go konsekwencjach za zabójstwo pozostającego na służbie żołnierza. Faktycznie oznaczało to utratę całej własności i pewną egzekucję. Podając się wciąż za dobrego przyjaciela Duncan zasugerował jednak mu natychmiastową ucieczkę i uratowanie swojej posiadłości poprzez przepisanie jej na niego. Jednocześnie Campbell zapewnił go, że gdy cała sprawa ucichnie zwróci mu ją bez żadnych przeszkód. Fletcher nie mając zresztą wielkiego pola manewru zgodził się na propozycję i natychmiast potem opuścił rodzinne strony. W tym samym czasie, gdy w Edynburgu Campbell rejestrował posiadłość Achallader jako swoją własność, sąd w Stirling wyznaczył kwotę 200 merks (srebrnych szkockich monet) za głowę Fletchera. Po kilku latach, kiedy sprawa rzeczywiście poszła w niepamięć Flecher zwrócił się do Campbella o zwrot swojej rodzinnej posiadłości. Oczywiście spotkał się z odmową. Mimo to, Duncan pozwolił mu wrócić do Achallader w charakterze najemcy. Około roku 1600 sir Duncan Campbell za kwotę blisko tysiąca merks, do istniejących wówczas budynków, dobudował rzeczoną wieżę. W roku 1646 zamek został zaatakowany, zdobyty i spalony przez ród Gordonów. Wkrótce został jednak odbudowany przez sir Johna Campbell of Glenorchy (ok. 1615 – 1677), 4-ego baroneta. W lecie 1685 roku w Achallader urzędowała ponadto Komisja do spraw zasiedleń w rejonie Highland, prowadzona przez sir Williama Drummond of Cromlix (1617 – 1688), 1-go wicehrabiego Strathallan. Kolejny atak na warownię miał miejsce podczas powstania jakobickiego w roku 1689. Poważnie wówczas uszkodzona nigdy już nie została też odbudowana. W czerwcu 1691 roku w ruinach Achallader doszło do spotkania reprezentującego króla – Johna Campbella of Glenorchy (1639 – 1717), 1-ego hrabiego Breadalbane and Holland z jakobickimi wodzami górskich klanów. Celem spotkania było podpisanie rozejmu w zamian za hanowerskie złoto. W dalszej kolejności wszyscy wodzowie klanów mieli obowiązek do złożenia pisemnej przysięgi lojalności względem monarchy. Kiedy jeden z nich, Alasdair MacIan (MacDonald, zm. 1692), 12-ty naczelnik klanu McDonald z Glencoe nie dotrzymał ustalonego terminu, odgórnie zapadła decyzja „ukarania tego godnego potępienia plemienia”. Efektem tego stała się słynna „masakra w Glencoe”. Do wykonania tego zadania został wyznaczony kapitan Robert Campbell of Glenlyon (1630 – 1696). 60-letni wówczas Campbell, znany głównie z swojego zamiłowania do alkoholu i hazardu, dotarł na czele swojego 120-osobowego oddziału do Glencoe pod koniec stycznia lub na początku lutego roku 1692. Przez blisko dwa tygodnie MacDonaldowie przyjmowali rządowe wojska z typową góralską gościnnością. W końcu, wczesnym rankiem dnia 13 lutego, Campbell wydał rozkaz ataku. W bezpośredniej masakrze zginęło 38 mężczyzn, wliczając w to samego Alasdair’a MacDonalda. Reszta mieszkańców wioski uciekła w góry. Tam z powodu zimna i wyczerpania zmarło kolejnych 40 osób, głównie kobiet i dzieci. Winni tej tragedii nigdy nie zostali ukarani. W roku 1715 John Campbell of Achallader (ok. 1670 – 1746), na czele 500 podkomendnych brał udział w tzw. I-szym powstaniu jakobickim. Jako stronnik księcia Jamesa Francisa Stuarta, „Starszego Pretendenta” (1688 – 1766) wziął udział w bitwie pod Sheriffmuir (13 listopada). Posiadłość Achallader pozostała w posiadaniu Campbellów of Achallader przynajmniej do XX wieku. Obecnie członkowie tego rodu mieszkają w pobliżu miasta Blairgowrie w regionie Perthshire.
Na północ od zamku, w całkiem dobrym stanie, zachował się cmentarz rodziny Fletcher. Wciąż doskonale widoczne są między innymi inskrypcje na 6 kamiennych płytach nagrobnych. Pięć z nich należy do rodziny Fletcher, szósty jednak odnosi się do osoby Johna McCallum of Altnafeidha i jego dwóch synów. Chociaż nie jest to zupełnie pewnym, to wydaje się, że McCallum był powiązany z tą rodziną, poprzez małżeństwo z Mary Fletcher w grudniu 1775 roku.

Ruiny Achallader Castle można zwiedzać o każdej rozsądnej porze.