Turnberry Castle

  • Status: - * - Ruiny. Dostęp o każdej rozsądnej porze
  • Typ: Zamek z dziedzińcem zamkniętym (Stone castle of enclosure)
  • Data: od XIII wieku
  • Położenie: około 11.2 kilometrów (7 mil) na zachód od Maybole. Ayr, Renfrew & Lanark
  • Numer według map "Ordance Survey": NS 196073

South Ayrshire KA26, Wielka Brytania

 

 

XIII-wieczny Turnberry Castle był z pewnością bardzo potężną twierdzą. Jej główną część stanowiła, najprawdopodobniej częściowo okrągła mieszkalno – obronna wieża rycerska. Cały kompleks otaczał też masywny mur kurtynowy. Położony na skalistym cyplu zamek od strony lądu dodatkowo chroniła wykuta w skale głęboka fosa. Ponad nią był następnie przerzucony zwodzony most. Zawiadujący jego pracą mechanizm był umieszczony w masywnym budynku bramnym. Jego niewielkie fragmenty zachowały się w centralnej części zamku, w miejscu w którym współcześnie poprowadzona jest droga do latarni morskiej.
Poszarpana linia brzegowa cypla jest ponadto pełna niewielkich zatoczek. Wydaje się, że część z nich mogła być wykorzystywana jako porty. Jedna z nich, znajdująca się w północno – zachodnim rogu zamku, w pobliżu miejsca gdzie stała główna wieża, została dodatkowo przykryta wysokim sklepieniem. W powstałej w tej sposób grocie, od strony morza zamykanej też solidną broną, mogły cumować statki Bruce’ów.
Obecnie jedynymi pozostałościami zamku Turnberry są faktycznie fragmenty jego piwnic.

 

 

 

Historia Turnberry Castle

 

Turnberry został najprawdopodobniej wybudowany w miejscu wcześniejszej, należącej do suwerennych Lordów (lub Królów) Galloway twierdzy. Na początku XIII wieku została ona jednak przejęta przez hrabiów Carrick. Pod koniec tego stulecia zamek Turnberry należał do Marjore (ur. 1253/1256 – zm. 1291), wdowy po hrabim Carrick – sir Adamie of Kilconquhar (zm. 1270). Według legendy wiadomość o śmierci sir Adama podczas 7-ej Krucjaty do Ziemi Świętej (1270, numerowana także czasami jako 8-ma Krucjata) miał przywieźć jego młody towarzysz Robert de Brus, 6-ty Lord Annandale (1243 – 1304). Zauroczona nim wdowa nie pozwoliła mu jednak opuścić zamku. Miał on też pozostać w nim do momentu w którym zgodziłby się ją poślubić. Trudno jest określić ile jest prawdy w tej opowieści, lecz faktycznie Robert i Marjore pobrali się w roku 1271. Wydarzenie to wywołało gniew króla Alexandra III (1241 – 1286), który zwyczajowo miał prawo do aranżacji małżeństw wśród najwyższych rangą państwowych dostojników. Efektem tego zarówno zamek Turnberry, jak i wszystkie ziemie należące do hrabiny Carrick zostały przez niego skonfiskowane. Ostatecznie sytuację uratował wysoki okup, który wspólnie Robert i Marjore przekazali na ręce monarchy. W roku 1274 (11 lipca) urodził się im także pierworodny syn – Robert. Jako jego miejsce urodzenia przyjmuje się najczęściej główną siedzibę rodową Marjory, czyli właśnie zamek Turnberry. Nie jest jednak wykluczone, że mógł on przyjść na świat jednak w zamku Lochmaben, będącym z kolei siedzibą jego ojca. Bez żadnej wątpliwości natomiast, przyszły monarcha swoje dzieciństwo spędził w Turnberry. W wieku 12 lat, we wrześniu 1286 roku był tam też świadkiem sekretnego spotkania tzw. „grupy z Turnberry”. Stanowili ją najbliżsi sojusznicy rodu Bruce’ów: Patrick III, hrabia Dunbar i March (ok. 1213 – 1389), Walter Bailloch, Iure uxoris hrabia Menteith (1225/1230 – 1293/1294) oraz jego synowie John i James, Angus Mor MacDonald, Lord of Islay (zm. 1294/1295) wraz z synem Alexandrem (zm. 1299), dwóch angielskich magnatów z Irlandii Richard de Burgh, the Red Earl of Ulster (1259 – 1326) i Thomas de Clare, Lord of Thomond (ok. 1245 – 1287) oraz dziadek przyszłego króla – Robert de Brus, 5-ty Lord Annandale (ok. 1210 – 1295) i jego ojciec Robert, 6-ty Lord. Głównym punktem tego spotkania była natomiast sprawa pomocy Bruce’om w przypadku wybuchu wojny domowej w Szkocji. Ewentualność taka wynikała z walki o tron jaka rozgorzała po śmierci ostatniego celtyckiego króla Szkotów – Alexandra III. Robert de Brus, 5-ty Lord Annandale był przy tym jednym z dwóch głównych pretendentów. Kolejnym był John Balliol (ok. 1249 – 1314), 6-ty Baron Balliol. Konflikt pomiędzy pretendentami, doszedł w końcu do takich rozmiarów, że biskup St Andrews – William Fraser (zm. 1297) obawiając się rozlewu bratniej krwi zwrócił się o arbitraż do króla Anglii Edwarda I (1239 – 1307). Prośba ta pozwoliła Edwardowi I wmieszanie się w sprawy wewnętrzne Szkocji i w perspektywie czasu doprowadziła też do wybuchu I-szej Wojny o Szkocką Niepodległość (1296 – 1328). Zajęty przez Anglików zamek Turnberry został odbity przez króla Roberta (koronowany został dnia 25 marca 1306 roku w Scone) dopiero na wiosnę 1307 roku. Pozostał w rękach Szkotów do roku 1310, po czym na rozkaz samego Bruce’a został kompletnie zniszczony. Decyzja ta wynikała z przynoszącej wymierne korzyści taktyki nie pozostawiania Anglikom żadnej możliwości do ponownego wykorzystania głównych twierdz w Szkocji. Nigdy też nie został już odbudowany.

 

 

 

W roku 1873 na miejscu zamku wybudowano latarnię morską. Za jej projekt i wykonanie odpowiedzialni byli Thomas (1818 – 1887) i jego brat David (1815 – 1886) Stevenson, przedstawiciele słynnej szkockiej dynastii budowniczych morskich latarń.

 

 

 

Ruiny zamku można zwiedzać o każdej rozsądnej porze. Z uwagi jednak, że dostęp do niego jest możliwy tylko poprzez pola ekskluzywnego klubu golfowego Turnberry, należy zachować szczególną uwagę podczas rozgrywanych na nich zawodów.

 

0 komentarzy:

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *