Struthers Castle

  • Status: -**- Ruiny. Własność prywatna
  • Typ: Wieża mieszkalno - obronna ulokowana na planie litery „L” (L-plan tower house)
  • Data: XVI wiek
  • Położenie: około 1.6 kilometra (1 mili) na południe od Craigrothie. Fife
  • Numer według map "Ordance Survey": NO 377097

Fife KY15, Wielka Brytania

 

 

Mocno już zrujnowany Struthers Castle w czasach swej świetności stanowił bardzo imponującą budowlę.
Jego najstarszą częścią była XVI-wieczna mieszkalno – obronna wieża. Nie jest przy tym wykluczone, że także i ona została zbudowana na bazie jeszcze starszej, bo XIV-wiecznej warowni. Budynek ten został jednak niemalże całkowicie przebudowany na początku XVIII wieku, bezpowrotnie tracąc swój oryginalny charakter. Nowe wymiary Struthers wyniosły wówczas 44.5 metrów (w linii wschód – zachód) na 26.5 metrów (kierunek północ – południe). Jednocześnie przyjął on dość nietypową formę. Chociaż główna oś zamku zachowała kształt litery „L”, to od centralnego punktu wschodniej ściany skrzydła południowo – wschodniego odchodziło kolejne skrzydło o orientacyjnych wymiarach 9.4 na 8.5 metrów. Wschodnia ściana tego budynku jest obecnie najlepiej zachowanym fragmentem zamku Struthers. Jest ona również jedyną pozostałością po wspomnianej wieży. Z tej właśnie przyczyny jej szerokość (1.5 metra) znacznie się wyróżnia na tle pozostałych, fragmentarycznie zachowanych ścian tej warowni (ok. 1 metra).
Najciekawszym elementem owej ściany są jej boczne, schodkowe wsporniki o szerokości około 2.7 metrów. Ze wszystkich szkockich warowni jedyny podobny element można zaobserwować w słynnym zamku Bothwell. Znaczna ilość takich wsporników zdobi również szkockie kościoły. Jednym z takich przykładów jest kościół Holy Rude z miasta Stirling. Trzeba jednak zaznaczyć, że większa część tych świątyń powstała w XV i następnie XVI wieku, a więc w okresie w którym wybudowany został interesujący nas obiekt.
W przypadku Struthers wsporniki te stanowiły jednocześnie bazę dla dwóch, okrągłych w planie bartyzan. Niestety, do czasów współczesnych przetrwały tylko ich konsole. Innymi wartymi wspomnienia elementami rzeczonej ściany są dwie, fragmentarycznie zachowane szczelinowe ambrazury. Można je dostrzec w dolnych partiach rzeczonego muru. Nieco wyżej, na poziomie pierwszego piętra widoczne są ponadto relikty kamiennej rynny ściekowej. Z kolei na poziomie drugiego piętra, znajduje się zamurowane już okno. Kolejne dwa podobne elementy zdobią również szczyt tej ściany. Wydaje się jednak, że są one późniejszym dodatkiem.
Na podstawie wyglądu tej ściany można ponadto ustalić, że po przebudowie skrzydło wschodnie mieściło pięć kondygnacji, wliczając w to poddasze.
Oprócz wspomnianej ściany zachowały się też nikłe fragmenty ściany zachodniej i południowej skrzydła południowo – wschodniego. Ścianę zachodnią, jeszcze pod koniec XIX wieku zdobiły cztery, łukowato zwieńczone okna. Z tych, w całkiem niezłym stanie zachowało się tylko jedno. Z kolei w obrębie ściany południowej wciąż można dostrzec relikty oryginalnego kominka oraz flankujących go niegdyś okien.
Pod koniec XIX wieku, a więc w momencie, gdy Struthers wizytowali słynni szkoccy architekci David MacGibbon (ur. 1831 – zm. 1902) i Thomas Ross (1839 – 1930) zachowane były ponadto niewielkie fragmenty skrzydła północno – zachodniego. W jego zachodniej części można było wówczas dostrzec pozostałości parterowej kondygnacji. Tradycyjnie miała ona być też przykryta kolebkowym sklepieniem. Niestety, budynek ten został kompletnie zniszczony w przeciągu kolejnych lat. Ulokowany w pobliżu masywny wspornik o wysokości około 6 metrów wydaje się być pozostałością budynku pomocniczego. Jego wygląd, ani przeznaczenie nie są jednak znane. Na północ od owego wspornika można również dostrzec owalną w planie studnię. Obecnie jest ona jednak szczelnie zakryta.
Dzięki wspomnianym wyżej architektom wiadomym jest ponadto, że każde ze skrzydeł zamku Struthers posiadało około 8.5 metrów szerokości i mieściło od czterech do pięciu pięter. Z kolei otoczony niegdyś obronnym murem dziedziniec rozciągał sie na północ od zamku. Do czasów współczesnych zachował się z niego jedynie przetkany gruzem nasyp.
Wiadomym jest również, że cały ten kompleks otoczony był pięknym parkiem zajmującym obszar o imponującej powierzchni 81 hektarów.

 

 

 

W niewielkiej odległości od ruin zamku, w kierunku północno – zachodnim, w bardzo dobrym stanie zachował się prostokątny w planie gołębnik. Jego datę powstania określa się na XVII wiek. Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku był on przykryty pulpitowym sklepieniem.

 

 

 

Historia Struthers Castle 

 

 

Posiadłość Struthers należała pierwotnie do rodu Keith. W roku 1382, jej ówczesny właściciel – sir William Keith (zm. 1410), wnuk sir Roberta de Keitha (zm. 1332), dowódcy kawalerii w bitwie pod Bannockburn (23-24 czerwca 1314r.) i pierwszego heraldycznego Marszałka (Marshal lub Marischal) Szkocji wymienił ją na Dunnottar Castle, stanowiący wówczas własność rodu Lindsays of Byrnes. Tym samym Struthers stał się główną siedzibą rzeczonych Lindsay’ów. Przyjmuje się, że niedługo później wybudowali oni w tym miejscu swoją nową warownię. Następnie, w XVI wieku została ona przebudowana do formy obronno – mieszkalnej wieży. W roku 1566 Struthers, podczas jednej z swoich licznych podróży po Szkocji wizytowała królowa Maria Stuart (1542 – 1587). Blisko 70 lat później, w roku 1633, sir John Lindsay (ok. 1598 – 1678), 10-ty Lord Lindsay of Byrnes, decyzją wnuka rzeczonej Marii Stuart – króla Charlesa I (1600 – 1649) został wyniesiony do godności 1-ego hrabiego Lindsay. Następnie, w roku 1642, przejął on również tytuł 17-ego hrabiego Crawford. Obydwa tytuły pozostały własnością potomków sir Johna, aż do bezpotomnej śmierci George’a Lindsaya – Crawford (1758 – 1808), 22-ego hrabiego Crawford, 6-ego hrabiego Lindsay, w roku 1808 roku.
W roku 1651 w Struthers na dwa dni zatrzymał się syn Charlesa I – król Charles II (1630 – 1685). Zaledwie dwa lata po tej wizycie zamek zajęty został przez wojska Oliviera Cromwella (1599 – 1658). Wydaje się, że podczas tego wydarzenia został on też dość poważnie uszkodzony. Być może to właśnie było przyczyną jego gruntownej przebudowy na początku XVIII wieku.
Struthers Castle pozostał w użyciu do początków XIX wieku. Podczas kolejnych lat tego stulecia większa jego część została rozebrana. Pozyskany w ten sposób kamień został następnie użyty do budowy pobliskich domów oraz farmy.

 

 

 

Obecną siedzibą hrabiów Crawford jest XVI-wieczny Balcarres House. Znajduje się on w odległości około 12 kilometrów na południowy – wschód od Struthers.

 

 

 

 

 

 

0 komentarzy:

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *