Inverness Castle

  • Status: - * - Urząd miejski. Muzeum
  • Typ: Zamek neogotycki
  • Data: od XIX wieku
  • Położenie: w centrum miasta Inverness, na ulicy Castle Street. Highland, South
  • Numer według map "Ordance Survey": NH 667451

Highland, Wielka Brytania

 

 

 

Zamek Inverness leżący na wzniesieniu w centralnej części miasta, tuż nad rzeką Ness został wybudowany w latach 1835 – 1836. Architektem wykonanej z czerwonego piaskowca budowli był urodzony w Edynburgu architekt, pionier szkockiego stylu baronialnego, William Burn (ur. 1789 – zm. 1870). Neogotycka budowla mieści obecnie siedzibę sądu okręgowego. W okresie od marca do października otwarta jest w zamku interaktywna ekspozycja „Castle Garrison Encounter” podczas której zwiedzający mogą wcielać się w rolę rekrutów wstępujących do XVIII-wiecznej armii hanoverskiej. W okresie letnim, około godziny 19, przy południowym wejściu na esplanadę gra dudziarz.

 

 

 

 

Obecny zamek Inverness powstał na miejscu znacznie starszej twierdzy.
Oryginalna twierdza istniała w tym miejscu z pewnością już w pierwszej połowie XI wieku. W roku 1057 Malcolm III Canmore (ok. 1031 – 1093) zniszczył warownię należącą do króla Macbetha (przed 1020 – 1057). Według tradycji, rozpowszechnionej później przez Williama Shakespeare’a (przed 1565 – 1616) właśnie w niej Macbeth miał zabić króla Duncana I (przed 1020 – 1040). Faktycznie Duncan został jednak zabity w Pitgaveny niedaleko Elgin, najprawdopodobniej przez swoich własnych ludzi (którym mimo wszystko mógł przewodził Macbeth), dnia 14 sierpnia 1040 roku. Odbudowany przez króla Malcolma III zamek, został następnie przebudowany przez kolejnych władców Szkocji: Davida I (1083/1085 – 1153) i Williama I Lwa (1142/1143 – 1214). Nowa twierdza stanowiła typowy szkocki stołp otoczony obronnym murem. Zamek ten został następnie zajęty przez króla Anglii – Edwarda I (1239 – 1307) podczas I-szej Wojny o Niepodległość Szkocji (1296 – 1328). W roku 1310 twierdzę z angielskich rąk odbił król Robert I Bruce (1274 – 1329). W roku 1427 król James I (1394 – 1437) zorganizował w zamku spotkanie 50-ciu naczelników górskich klanów, w tym m.in. Alexandra of Islay (Alexander MacDonald), hrabiego Ross (ok. 1390 – 1449). Wszyscy uczestnicy spotkania zostali aresztowani (trzech z nich zostało ściętych pod zarzutem zdrady) i zwolnieni dopiero gdy dostarczyli w zamian innych zakładników oraz przyrzekli lojalność i „dobre własne zachowanie” Jamesowi I. Już dwa lata później Alexander of Islay udowodnił swoją lojalność i „dobre zachowanie” atakując Inverness. Pomimo, że miasto zostało podczas tego ataku całkowicie spalone, królewski zamek pozostał niezdobyty. Zdobył go dopiero syn Alexandra, John of Islay (MacDonald), 4-ty i ostatni Lord Wysp (1434 – 1503) w roku 1455. Przez wiele lat John of Islay władał hrabstwem Ross i Wyspami jako praktycznie niezależny książę. Dopiero w roku 1476 John uznał wyższość króla Jamesa III (1451 – 1488), tracąc przy okazji tytuły hrabiego Ross i Lorda Wysp. W zamku przebywał także kolejny władca z dynastii Stewartów: James IV (1473 – 1513). W roku 1491 zamek został zdobyty przez członków klanu Mackintosh podczas wydarzeń zapisanych w historii pod nazwą Raid of Ross (walki toczone na terenach hrabstwa Ross przez klany: Macdonalds of Lochlash, Macdonalds of Clanranald, Cameron, Mackintosh z konfederacją klanów Chattan i Mackenzie). Zniszczony zamek został odbudowany przez George’a Gordona, 4-ego hrabiego Huntly (1514 – 1562). Kiedy w sierpniu 1562 roku królowa Maria Stuart (1542 -1587) ruszyła w stronę Inverness, Gordon jako jeden z Lordów Kongregacji odmówił jej wstępu do zamku. W tej sytuacji lojalne wobec Marii klany Munro i Fraser przeprowadziły na warownię udany atak. W październiku, po przegranej bitwie pod Corrichie (dnia 28 października 1562 r.) George Gordon wraz ze swoim synem Johnem dostał się do niewoli. Wkrótce później 4-ty hrabia Huntly zmarł na apopleksję. Jego syn John Gordon of Olgivie (po. 1530 – 1562) został natomiast powieszony w Aberdeen. Podczas Wojny Domowej w Szkocji (1644 – 1651) w roku 1644 James Graham, 1-szy markiz Montrose (1612 – 1650) na czele wojsk lojalnych królowi Charles’owi I (1600 – 1649) zaatakował Inverness. Oblężenie zamku zakończyło się jednak dla Montrose’a fiaskiem. Twierdza została zdobyta podczas kolejnego szturmu wojsk królewskich w połowie lutego roku 1649. Skuteczny atak przeprowadziła silna armia pod dowództwem Thomasa Mackenzie of Pluscardine (zm. 1687). Garnizon zajmujący zamek został wypędzony, a sama twierdza znacznie wzmocniona. Wobec zbliżających się wojsk parlamentarnych pod dowództwem generała Davida Leslie (ok. 1600 – 1682) władające zamkiem i miastem klany (obok Mackenzie’s m.in. także klany Munro i Fraser) wycofały się do hrabstwa Ross, zostawiając tylko niewielką załogę do obrony warowni. Leslie zrezygnował jednak z ataku i zawrócił na południe. Wkrótce zamek popadł też w ruinę. Jego stan był na tyle zły, że Olivier Cromwell (1599 – 1658) poniechał prób jego naprawy. Zamiast tego w latach 1652 – 1657 w Inverness powstała jedna z jego szkockich cytadel (około kilometra na północ od zamku). W roku 1662 na prośbę Naczelników okolicznych klanów została ona zniszczona na polecenie króla Charlesa II (1630 – 1685). Jedynie jej niewielkie fragmenty zachowały się do dnia dzisiejszego. Podczas tzw. I-ego powstania jakobickiego w roku 1715 zamek broniły lojalne wobec króla George’a I (1660 – 1727) oddziały klanu MacKay. Pomimo, że zamek został wówczas zdobyty, to jeszcze w tym samym roku z powrotem odbiły go wojska rządowe. W roku 1725 generał George Wade (1673 – 1748) odbudował i znacznie wzmocnił warownię celem lepszej kontroli nad stale sprawiającymi kłopoty górskimi klanami. Do oryginalnej wieży zostały dodane wówczas boczne skrzydła mieszczące baraki oraz od północnej strony dom gubernatora. Po południowej stronie wybudowano także kaplicę oraz kilka budynków gospodarczych. W roku 1745, podczas II-ego powstania jakobickiego (1745 – 1746) zamek był chroniony przez lojalny rządowi klan Ross. Jednak wkrótce po przejęciu dowództwa przez generała Johna Cope (1690 – 1760) w roku 1746 zamek został zdobyty przez Jakobitów. Ostatecznie, po przegranej bitwie pod Culloden (16 kwietnia 1746r.) wycofujący się Jakobici wysadzili go w powietrze.
Do początków XX wieku z oryginalnego zamku zachowały się odkryta w roku 1909 studnia, schody leżące od strony Castle Street oraz część muru obronnego pomiędzy wzgórzem a tą ulicą. Obecnie jedyną pozostałością jest ulokowana na zamkowym dziedzińcu wspomniana wyżej studnia.

 

 

 

Niewielka część zamku udostępniona jest dla zwiedzających w okresie od marca do października.

 

1 komentuj

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *