Burgie Castle

Potężne, aż sześciokondygnacyjne skrzydło północne oraz niewielki fragment ściany głównego bloku są dzisiaj jedynymi pozostałościami XVII-wiecznej, ulokowanej na planie litery „Z” wieży mieszkalno – obronnej Burgie.
Zgodnie z zachowanymi materiałami źródłowymi i nieopublikowanymi szkicami (z roku około 1799) malarza i topografa Johna Claude’a Nattesa (ur. ok. 1765 – zm. 1839) Burgie Castle był naprawdę imponującym i pięknie ozdobionym budynkiem. Na parterze jego głównego bloku mieściły się spiżarnie i kuchnia. Ponad nimi tradycyjnie ulokowano wielki hall. Z tej, z pewnością niegdyś najbardziej reprezentacyjnej komnaty zamku do dnia dzisiejszego zachował się ciekawy kominek. Na jego nadprożu wciąż można dostrzec herb rodu Dunbar wraz z datą 1602. Ta, bez wątpienia odnosi się do roku ukończenia budowy Burgie.
Na kolejnych trzech piętrach tego budynku mieściły się komnaty mieszkalne. W połaci jego dwuspadowego dachu zostały ponadto osadzone pięknie ozdobione mansardowe okna. Dodatkowo na jego narożniku zachodnim została umieszczona niewielka bartyzana, z bardzo interesującym piramidalnym daszkiem.
Z kolei najniższe, około czterokondygnacyjne skrzydło południowe zamku mieściło obszerne schody. Na jego narożnikach zachodnim i południowym znajdowały się niewielkie, okrągłe bartyzany.
W późniejszym okresie, najprawdopodobniej w XVIII wieku, od południowo – zachodniej strony skrzydła południowego wybudowano nowy, trzypiętrowy budynek. Także on został przykryty siodłowym dachem, w połaci którego osadzono mansardowe okienka. U szczytu południowo – zachodniej elewacji tego budynku zostały dodatkowo umieszczone dwie paszczowe ambrazury.
W parterowej części jedynego zachowanego do czasów współczesnych skrzydła północnego mieści się spiżarnia z kolebkowym sklepieniem. Wyposażona jest ona w siedem paszczowych ambrazur oraz trzy szczelinowe okienka.
Na kolejnych pięciu piętrach tej wysokiej wieży ulokowane zostały prywatne komnaty mieszkalne. Każda z nich mierzy około 4.5 metrów kwadratowych. Wyposażona jest także w dwa do trzech okien oraz niewielki kominek. Górne dwie kondygnacje, podobnie do parterowego pomieszczenia posiadają kolebkowe sklepienia. Szczyt tego budynku jest płaski i otoczony kamiennym parapetem. Jego trzy narożniki zdobią okrągłe, otwarte bartyzany. Na ostatnim, wschodnim narożniku mieści się już kwadratowa w planie wieżyczka. W dolnych partiach parapetu wciąż można także dostrzec pozostałości licznych rzygaczy.
Komunikację pomiędzy poszczególnymi piętrami skrzydła północnego zapewniały natomiast wąskie, spiralne schody. Te zostały umieszczone w okrągłej wieżyczce osadzonej na jego styku z głównym blokiem. Wydaje się ponadto, że najwyższe jej piętro pełnio funkcję stróżówki.
Wieżę Burgie oryginalnie otaczał też obronny mur. W centralnej części jego odcinka południowo – zachodniego została umieszczona główna, łukowata wjazdowa brama. W obrębie dziedzińca z pewnością mieściły się dodatkowe budynki gospodarcze, wliczając w to stajnię czy piekarnię. Nieco na wschód od skrzydła północnego znajdują się także relikty oryginalnej studni. Z kolei w odległości około 100 metrów na południowy – zachód od tego skrzydła, w bardzo dobrym stanie zachował się gołębnik z pulpitowym dachem. Posiada on wymiary 5.7 na 5.1 metrów. Nad jego wejściem niegdyś znajdował się ozdobny panel z datą „1631”. Odnosiła się ona, rzecz jasna, do roku jego budowy.

Historia Burgie Castle

Posiadłość Burgie pierwotnie należała do opactwa Kinloss. Około roku 1567 została ona jednak przekazana dla Alexandra Dunbara (ur. ok. 1540 – zm. 1593), dziekana Moray. Prywatnie był on mężem Katherine Reid (ok. 1540 – 1610), siostry Roberta Reida (zm. 1558), opata Kinloss.
Nie jest wykluczone, że to właśnie Alexander rozpoczął budowę zamku Burgie. Ta, została ukończona już przez jednego z jego synów, najprawdopodobniej najstarszego z nich Thomasa Dunbara (1562 – 1620) w roku 1602.
Podczas szkockiej wojny domowej, stanowiącej epizod tzw. Wojen Trzech Królestw (1644 – 1651) Dunbarowie walczyli przeciwko lojalnym względem króla Charlesa I (1600 – 1649) wojskom sir Jamesa Grahama, 1-ego markiza Montrose (1612 – 1650). Po egzekucji monarchy (dnia 30 stycznia 1649 roku) wsparli jednak sprawę jego syna i następcy – Charlesa II (1630 – 1685). Pomoc ta w ostateczności doprowadziła ich do bankructwa. W roku 1650 zostali też zmuszeni do sprzedaży Burgie Castle dla ich kuzyna – Thomasa Dunbara of Grange.
Zamek pozostał w rękach jego potomków, aż do około roku 1800. Wówczas, większa jego część została rozebrana, a pozyskany kamień użyto do budowy pobliskiego dworu Burgie House.
W roku 1995 wieża została dokładnie zbadana i opisana przez architektów z firmy „Law and Dunbar Nasmith”. W roku 2006 spora część zachowanej wieży uległa zniszczeniu. Dzięki jednak wydatnej pomocy Historic Scotland udało się ją częściowo odbudować już w roku 2007.
Z kolei w kwietniu 2008 roku wieża, jak i teren wokół niej zostały poddane badaniom organizacji Highland Archeology Services.