Belltrees Peel

  • Status: - * - Ruiny. Dostęp o każdej rozsądnej porze
  • Typ: Wieża mieszkalno - obronna (Tower house)
  • Data: XVI wiek
  • Położenie: na mierzei jeziora Castle Semple Loch. Około 800 metrów (0.5 mili) na wschód of Lochwinnoch. Ayr, Renfrew & Lanark
  • Numer według map "Ordance Survey": NS 363587
  • Inne nazwy: The Peel, Lochwinnoch, Beltrees

Lochwinnoch, Renfrewshire PA12, Wielka Brytania

Belltrees Peel jest mocno zrujnowaną, XVI-wieczną wieżą mieszkalno – obronną. Pierwotnie ulokowana była ona na niewielkiej wyspie na jeziorze Castle Semple Loch. Obecnie jednak, z uwagi na obiżenie się poziomu wody w tym akwenie, rzeczona wyspa przekształciła się we wąską, chociaż i bardzo urokliwą mierzeję.
Belltrees przyjmował bardzo nietypowy, pentagonalny, a może nawet heksagonalny kształt. Do czasów współczesnych w najlepszym stanie przetrwały jego ściany: północno – zachodnia oraz południowo – wschodnia. Obecnie sięgają one około 3 metrów wysokości. Z ustaleń kartografów pracujących dla Ordance Survey, z roku 1955, wynika, że ściany te mogły mierzyć nawet do 15 metrów długości. Szacunki te, w ewidentny sposób, wydają się być jednak błędne. Podobnie sprawa wygląda w przypadku, pozostającej w nieco gorszym stanie względem wyżej wymienionych, ściany południowo – zachodniej. Według pracowników OS miała ona zatem mierzyć około 7 metrów długości. Nie podlega natomiast żadnej wątpliwości, że ściana północno – wschodnia, w przeciągu kolejnych lat, została zredukowana do poziomu fundamentów. Wiadomym jest ponadto, że szerokość wszystkich, wykonanych z gruzu, ścian Belltrees Peel dochodziła do, aż 3 metrów. W ich dolnych partiach wciąż również można dostrzec paszczowe otwory strzelnicze.
Ta raczej skromna mieszkalno – obronna wieża mieściła dwie, najwyżej trzy kondygnacje. Najniższa z nich oryginalnie mogła się poszczycić tradycyjnym kolebkowym sklepieniem. Jej przeznaczenie nie zostało jednak w pełni wyjaśnione. Równie dobrze mogła więc pełnić ona funkcję spiżarni, magazynu, jak i kuchni. Z kolei na pierwszym piętrze, względnie na dwóch kolejnych, mieściły się najprawdopodobniej typowe pomieszczenia mieszkalne. Dostęp do tych poziomów możliwy był dzięki spiralnym, dość wąskim schodom. Osadzone zostały one w grubości muru, we wschodnim narożniku tejże wieży.

 
Historia Belltrees Peel

 

 

Posiadłość Belltrees stanowiła własność rodu Stewart przynajmniej od XV wieku. Z tego właśnie okresu, a dokładniej z roku 1477, pochodzi statut króla Jamesa III Stewarta (ur. 1451 – zm. 1488), stanowiący potwierdzenie praw własności tych ziem wobec Williama Stewarta oraz jego żony Alison Kennedy.
Kolejny podobny dokument, tym razem z października 1545, a więc już z czasów panowania królowej Marii Stuart (1542 – 1587), informuje nas o przejściu tych ziem, najprawdopodobniej na zasadzie dzierżawy, w ręce sir Williama Sempilla (Semples, zm. 1552), 2-ego lorda Sempill.
Jego wnuk, a mianowicie sir John Sempill (zm. 1579), syn słynnego Roberta (ok. 1505 – 1576), 3-ego lorda Sempill i jego drugiej żony Elizabeth Carlyle, był założycielem młodszej linii rodu Sempill, właśnie Sempills of Belltrees. Jemu również, na przełomie lat 1542 – 1572, przypisuje się budowę Belltrees Peel. W marcu 1565 roku poślubił on lady Mary Livingstone (ok. 1541 – 1579), jedną z „Czterech Marii”, dam dworu i bliskich przyjaciółek królowej Marii Stuart. Pozostałymi trzema były: Mary Fleming (1542 – po 1580), Mary Beathune (1543 – 1598) i Mary Seton (1549 – 1615). Na temat tego małżeństwa wypowiedział się nawet, lecz niestety w niezbyt pochlebnej formie, sam John Knox (ok. 1514 – 1572), słynny szkocki reformator religijny. W swym dziele „Historia Reformacji w Szkocji” posunął się on do nazwania sir Johna Sempilla of Belltrees lekceważącym mianem „tancerza”, zaś jego młodą małżonkę określił jako „krzepką”. W dodatku nie omieszkał podać informacji, jakoby para ta postarała się o potomka, już przed zawarciem małżeńskiego związku.
Więcej sympatii, co jest raczej zrozumiałe, wykazała za to królowa Maria, która w ślubnym prezencie przekazała sir Johnowi i Mary całkiem spore połacie ziemi, wliczając w to między innymi „baronię Auchtermuchty”, „Stewarton wraz z lordowskim tytułem”, „Bailliery of Cuninghame w regionie Ayrshire”, „baronię Strathbogy w Aberdeenshire” oraz „Ormischuc”. Nadania te zostały zatwierdzone aktem parlamentu z dnia 16 kwietnia 1567. 14 lat później, w listopadzie 1581 roku potwierdził je również syn Marii Stuart – król Jamesa VI (1566 – 1625). Z kolei ojciec pana młodego, wspomniany sir Robert, 3-ci lord Sempill, w ślubnym prezencie przekazał młodej parze ziemie Calderhauch wraz z łowiskiem u ujścia rzeki Calder.
W roku 1577, ten sam sir John Sempill of Belltrees wraz z Adamem Whitfordem of Miltown zostali oskarżeni o udział w przygotowaniach zamachu na życie Regenta Szkocji – sir Jamesa Douglasa (ok. 1516 – 1581), 4-ego hrabiego Morton. W odpowiedzi Morton przed parlamentem złożył propozycję odebrania im wszelkich ziem i włączenia ich do dóbr koronnych. Ma się rozumieć, że spotkało się to z gwałtownym protestem obydwu oskarżonych. Sir John w pełnym emocji wystąpieniu przed tymże samym parlamentem stwierdził nawet, że „odebranie mu ziem będzie się równało z jego śmiercią”. Najwyraźniej przemowa ta nie zrobiła zbyt wielkiego wrażenia na regencie Mortonie. Co więcej, nakazał on obydwu spiskowców uwięzić i poddać torturom. Podczas nich, „naturalnie słaby i bojaźliwy” sir John przyznał się do zarzucanych mu czynów. Wobec tego został on skazany na śmierć. Ostatecznie wyrok ten został jednak uchylony.
Po śmierci sir Johna Sempilla of Belltrees, co miało miejsce dnia 25 kwietnia 1579 roku, Belltrees i pozostałe ziemie, wliczając w to baronię Auchtermuchty oraz posiadłość Stewarton przypadły w udziale jego najstarszemu synowi Jamesowi Sempill of Belltrees (1566 – 1626). Wiadomym jest, że pobierał on nauki u boku samego króla Jamesa VI Stuarta (1566 – 1625). W efekcie, w latach 1599 i 1601, cieszący się wielką królewską estymą sir James został mianowany szkockim ambasadorem, odpowiednio w Anglii i we Francji. Zmarł w lutym 1626 roku w Paisley.
W późniejszych latach, Belltrees Peel, wciąż pozostając własnością rodu Sempills of Belltrees, służył również głównej linie tego rodu, a więc lordom Sempills, jako tymczasowe schronienie na wypadek złej pogody podczas żeglugi po jeziorze Castle Semple Loch. W tym czasie, główną siedzibą lordów Sempills, zdecydowanie prokatolicko zorientowanego rodu, była inna mieszkalno – obronna wieża o nazwie Castle Semple. Niestety została ona całkowicie zburzona około roku 1730. Ten sam zamek, w roku 1560, został zaatakowany i częściowo zniszczony przez miejscowych zwolenników Reformacji. Nie jest zatem wykluczone, że podobny los spotkał wówczas i Belltrees Peel. Dalsze losy tej ostatniej nie są zbyt dobrze znane. Przyjmuje się jednak, że wieża ta, znajdowała się w ruinie, już około roku 1650. Wtedy właśnie ród Sempills of Belltrees miał przeprowadzić się do nowej rezydencji Thirdpart, położonej na południe od Belltrees, na granicy regionu Ayrshire.
Niewątpliwie godnym wspomnienia jest również fakt, że kolejni członkowie rodu Sempill of Belltrees, a więc wspomniany wyżej sir James, jego syn Robert (ok.1595 – przed 1669), a także wnuk Francis (ok. 1617 – przed 1685), byli utalentowanymi i uznanymi poetami. Ich twórczość została zebrana i wydana w roku 1849 przez Jamesa Paterona, w dziele pod wielce wymownym tytułem „The poems of the Sempills of Beitrees, now first collectes, with notes and biographical notes of their lives”. Ostatni z wyżej wymienionych przedstawicieli rodu Sempills of Belltrees, a więc Francis, trapiony poważnymi długami został zmuszony do sprzedaży znacznej części rodzinnej posiadłości. Miało to natomiast miejsce w roku 1677. Jej nowym właścicielem został wówczas, za kwotę 2500 szkockich merks, niejaki Humphra Barbour of Risk. Z kolei najstarszy syn i prawny spadkobierca Francisa, a mianowicie Robert Sempill of Belltrees, dnia ll lipca 1716, oficjalnie został włączony w poczet mieszkańców miasta Renfrew. On również był ostatnim właścicielem posiadłości Belltrees. Zmarł w sierpniu roku 1789.

 
Relikty Belltrees Peel można zwiedzać o każdej rozsądnej porze.

 

 

0 komentarzy:

Dodaj komentarz

Chcesz się przyłączyć do dyskusji?
Feel free to contribute!

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *