Kincardine Castle

 
Kincardine Castle był jedną z głównych warowni rodu Grahams (of Montrose). Datę jej powstania określa się na XIV wiek. Niestety, do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie niewielkie relikty jednej ze ścian jej głównego niegdyś budynku, a mianowicie potężnej, mieszkalno – obronnej wieży. Obecnie fragment ten posiada 8.3 metrów długości i około 7 metrów wysokości. Szerokość tego muru dochodzi natomiast do 0.6 metra, (przy czym oryginalnie mógł on mierzyć nawet do 4.5 metrów).
Z tej też przyczyny, nie jest już możliwe odtworzenie oryginalnego wyglądu tej budowli. Wiadomym za to jest, że owa wieża, wraz z przylegającymi do niej, zapewne licznymi budynkami gospodarczymi, otoczona była również potężnym kurtynowym murem. Cały ten kompleks, z trzech stron przynajmniej, chroniła również głęboka fosa. Ponad jej najprawdopodobniej północno – zachodnim odcinkiem, przerzucony był ponadto zwodzony most. Dostęp od ostatniej, a więc południowo – wschodniej strony zamku, broniło natomiast wyjątkowo strome i wysokie zbocze wzgórza, na którym ten został ulokowany.

Historia Kincardine Castle

Posiadłość Kincardine stanowiła własność wspomnianych Grahamów od lat 1250 – 1260. Nie jest wykluczone, że już wtedy powstała w tym naturalnie obronnym i malowniczym miejscu, w dolinie potoku Ruthven Water, jakaś (drewnianio – ziemna zapewne) warownia. Z pewnością jednak, kamienny już zamek, którego nikłe ruiny przetrwały do współczesnych czasów, powstał dopiero w XIV wieku. Pozostał on też w użyciu do roku 1646. Wówczas to, w trakcie szkockiego epizodu (1644 – 1651), tzw. Wojen Trzech Królestw (1639 – 1651), jako własność sir Jamesa Grahama (ur. 1612 – zm. 1650), 1-ego markiza Montrose i dowódcy królewskich wojsk w Szkocji, została zaatakowana przez wojska generała Davida Leslie’go (ok. 1600 – 1682), pełniącego wówczas funkcję komisarza Szkockiej Parlamentarnej Armii Kowenanterów (szkockich prezbiterian). W tym czasie, w Kincardine stacjonował około trzystuosobowy, sprzymierzony z Montrosem, oddział klanu MacNab. Kiedy tylko ich lider, John MacNab (zm. 1651), zdał sobie sprawę z braku szans na skuteczną obronę, postanowił brawurowym, a przy tym i zaskakującym atakiem, przebić się przez linie wroga. Co ciekawe, szarża ta zakończyła się pełnym sukcesem. Zdecydowana większość żołnierzy zamkowego garnizonu zdołała więc wówczas, z mieczem w dłoni, utorować sobie drogę do dalszej ucieczki. Jedynie dwóch MacNabów zostało podczas tej potyczki pojmanych. Jednym z nich był sam, noszący przydomek „Gładkiego”, John MacNab. Został on następnie przewieziony do Edynburga i postawiony przed sądem. W jego przypadku wyrok mógł zapaść tylko jeden, a mianowicie kara śmierci. Tak też faktycznie się stało. Jednak, zaledwie dzień przed wyznaczoną datą egzekucji MacNab zdołał uciec z więzienia. Niedługo później, ponownie dołączył do oddziałów Montrose’a. Pod jego rozkazami walczył, aż do roku 1650, kiedy to markiz, tuż po przegranej bitwie pod Carbisdale (dnia 27 kwietnia) został pojmany i również dostarczony do Edynburga. Tam, sir James Graham po pokazowym procesie został skazany na śmierć. Wyrok wykonany został w sposób przewidziany dla zdrajców, a więc przez powieszenie, ścięcie i poćwiartowanie, dnia 21 maja 1650. Co ciekawe, jeszcze w tym samym roku, nowym dowódcą królewskich wojsk w Szkocji został… generał Leslie. Wspomniany John MacNab, do końca pozostając wiernym poddanym Korony, poległ natomiast podczas bitwy pod Worcester, dnia 3 września 1651 roku…
Porzucony przez MacNabów zamek Kincardine, na rozkaz ówczesnego zwierzchnika generała Lesliego, sir Archibalda Campbella (1607 – 1661), 1-ego markiza Argylle’a, (i jednocześnie śmiertelnego wroga Grahama) został kompletnie zburzony. Wiele lat później, pozostałe po nim gruzy zostały wykorzystane przy budowie kościoła w pobliskim Auchterarder.
Na początku XIX wieku (w latach 1801 – 1803), w niewielkiej odległości od ruin oryginalnego zamku, zbudowany został również okazały, neogotycki dwór, (według projektu Richarda Crichtona (ok. 1771 – 1817)). Obecnie, także i ten budynek nosi nazwę Kincardine Castle.

Historia rodziny Graham

Pierwszym przedstawicielem rodu Graham  w Szkocji był anglonormański szlachcic William de Graham (ok. 1097 – ok. 1139). Przybył on do tego kraju z sąsiedniej Anglii (około roku 1128), jako jeden z rycerzy towarzyszących królowi Davidowi I (ok. 1083 –  1153). Oznacza to, że brał on (zapewne) udział w kilkuletnich walkach tego monarchy z pretendentem do szkockiego tronu, Malcolmem (zm. ok. 1134), synem króla Alexandra I (ok. 1078 – 1124). Z czasem, w nagrodę za swoją lojalną służbę William otrzymał od króla Davida posiadłości Dalkeith i Abercorn.
Syn Williama, o imieniu John (ok. 1125 – 1200), był świadkiem kilku królewskich statutów z roku 1170. Pełnił ponadto funkcję namiestnika króla Williama I Lwa (William the Lion, ok. 1143 – 1214) w Alyth. Jego wnuk – David de Graham (ok. 1165 – ok. 1200) z rąk tego samego monarchy otrzymał posiadłość Kinnabar w hrabstwie Forfarshire oraz bliżej niesprecyzowane ziemie w pobliżu Montrose. Oprócz tego, jego krewny Henry de Graham of Dalkeith (1180 – 1245) przekazał mu na własność ziemie w regionie Midlothian.
Najstarszy syn Davida, podobnie noszący imię David (ok. 1185 – 1244), z nadania Patricka (1213 – 1286), hrabiego Dunbar, otrzymał posiadłości Dundaff i Strathcarron. David był ponadto jednym z sygnatariuszy kompromisowego traktatu pokojowego z Newcastle (z Anglikami), z roku 1244.
Jego syn, również David (1210 – 1296), pełnił zaszczytną funkcję Szeryfa okręgu Berwickshire. Z rąk króla Alexandra III (1241 – 1286) otrzymał formalne potwierdzenie praw do własności posiadanych przez siebie ziem. Dodatkowo, na przełomie lat 1250 – 1260, jego szwagier Malise (1184/1228 – ok. 1270), 5-ty hrabia Strathearn, przekazał mu na własność, interesującą nas posiadłość Kincardine. Jego brat, sir John Graham of Dundaff (ok. 1250 – 1298), podczas niewielkiej potyczki pod Queensberry uratował życie Williama Wallace’a (ok. 1270 – 1305). Od tej pory został też jednym z najbliższych przyjaciół i doradcą słynnego Szkota. Sir John zginął podczas przegranej przez Szkotów bitwie pod Falkirk, w roku 1298 (dnia 22 lipca). Jego grób znajduje się w parafialnym kościele w Falkirk (Falkirk Old Parish Church).
Kolejny z braci sir Davida, a mianowicie sir Patrick Graham of Kincardine (ok. 1235 – 1296) był jednym z negocjatorów ślubu królewicza Alexandra (1264 – 1284) z Margaret of Flanders (zm. 1331) w roku 1281 roku. Ponadto jako członek szkockiego parlamentu zatwierdzał prawo księżniczki Margaret (1283 – 1290), tak zwanej „Norweskiej Panienki”, do szkockiego tronu. W roku 1292 roku, sir Patrick złożył przysięgę wierności królowi Anglii Edwardowi I (1239 – 1307), a także wziął udział w jego wojennej wyprawie do Francji w 1294 roku. Dwa lata później, walcząc już pod szkockimi sztandarami, zginął w bitwie pod Dunbar, dnia 12 kwietnia 1296 roku (z Anglikami). Sir Patrick był tam jedynym Szkotem, który nie uciekł z pola walki, walcząc aż do samego końca.
Jego syn, sir David Graham of Kincardine (ok. 1274 – ok. 1329) w roku 1296 został pojmany przez Edwarda I i przewieziony do Anglii. Z niewoli został zwolniony już w następnym roku, pod warunkiem jednak udziału w wojennych wyprawach angielskiego monarchy. Z czasem powrócił on jednak na stronę Szkotów. W nagrodę za wierną służbę, król Robert the Bruce (1274 – 1329) nadał mu wówczas kilka posiadłości. Co ciekawe, jedną z nich, a mianowicie Cardoss w hrabstwie Dumbartonshire wymienił później z tym samym monarchą na posiadłość Old Montrose, mieszczącą się w hrabstwie Forfarshire. W roku 1320 (dnia 6 kwietnia), sir David został jednym z sygnatariuszy sławnej Deklaracji z Arbroath. Trzy lata później, w roku 1323, własnym podpisem zaręczał również zachowanie pokoju z Anglią.
Kolejny z rodu, sir David Graham of Kincardine and Old Montrose (ok. 1320 – ok. 1376) został zapamiętany jako wielki patriota oraz bardzo odważny człowiek. Był on więc jednym z baronów negocjujących zwolnienie z angielskiej niewoli, pojmanego podczas bitwy pod Neville’s Cross, dnia 17 października 1346 roku, króla Davida II (1324 – 1371). W dalszej kolejności był on uczestnikiem sesji Parlamentu z dnia 26 września 1357 roku, kiedy to ostatecznie zatwierdzono układ pozwalający na uwolnienie tego monarchy. Dnia 27 marca 1371 roku w Scone, sir David złożył również przysięgę wierności nowemu królowi Robertowi II (1316 – 1390). Następnie, dnia 4 kwietnia 1373 roku potwierdził też zasadność tzw. Act of Settlement of the Crown of Scotland, czyli faktycznie instrukcję w sprawie sukcesji tronu po Robercie II.
Sir Patrick Graham of Kincardine (ok. 1340 – przed 1404), lord Dundaff, był już rycerzem dysponujący własną chorągwią (oddziałem). W roku 1357, własną osobą potwierdzał też okup przewidziany na wykupienie króla Davida II z angielskiej niewoli. W roku 1394 przewodził ponadto negocjacjom pokojowym z Anglią. Jego dwaj synowi zginęli tragiczną śmiercią. Sir Patrick Graham of Dundaff and Kinpont (ok. 1350 – 1413), iure uxoris hrabia Strathearn, został zamordowany przez swojego szwagra sir Johna Drummond of Concraig w roku 1413 (dnia 10 sierpnia). Drugi z synów, sir Robert Graham of Kinpont (zm. 1437) był natomiast jednym z zabójców króla Jamesa I (1394 – 1437). Co więcej, to właśnie on miał zadać władcy śmiertelny cios mieczem. Wydarzenie to miało miejsce dnia 21 lutego 1437 roku w dominikańskim opactwie, w Perth. Niedługo później, sir Robert został pojmany i w wyjątkowo brutalny sposób stracony, dnia 23 marca 1437 roku w Edynburgu.
Kolejny przedstawiciel tego rodu, sir William Graham of Kincardine (ok. 1376 – 1425) w roku 1407, z rąk Roberta Stewarta (ok. 1340 – 1420), księcia Albany, otrzymał potwierdzenie swoich praw do posiadłości Old Montrose. Około roku 1419, decyzją tego samego księcia (Albany sprawował wówczas władzę w Szkocji w zastępstwie uwięzionego w Anglii króla Jamesa I), zasiadł w szkockim parlamencie z tytułem Lorda Grahama. Około roku 1413 sir William poślubił również lady Mary Stewart (1378/1396 – ok. 1458), siostrę króla Jamesa I. Został on wówczas jej trzecim z czterech aż mężów.
Wnuk sir Williama, czyli Patrick Graham (ok. 1400 – 1474), arcybiskup St Andrews, podczas małoletności króla Jamesa II (1430 – 1460) pełnił funkcję jednego z jego regentów. W roku 1445, z rąk tego też monarchy otrzymał tytuł 1-ego lorda Graham.
William Graham (1464 – 1513), 3-ci lord Graham, w roku 1505, decyzją króla Jamesa IV (1473 – 1513) został wyniesiony do godności 1-ego hrabiego Montrose. Sir William, wraz z królem i większością wyższej szkockiej szlachty zginął podczas bitwy pod Flooden, dnia 9 września 1513 roku (z Anglikami).
Robert Graham (zm. 1547), panicz Graham, syn i prawny spadkobierca sir Williama Grahama (zm. 1571), 2-ego hrabiego Montrose, zginął w bitwie pod Pinkie, dnia 10 września 1547 roku (z Anglikami). W tej sytuacji tytuł 3-ego hrabiego Montrose przypadł w udziale jego synowi, (urodzonemu już po śmierci ojca), Johnowi (1548 – 1608). Miało to miejsce dnia 24 maja 1571 roku. W ciągu swojego długiego życia, sir John pełnił wiele, równie odpowiedzialnych, co i zaszczytnych funkcji. Między innymi był on Wielkim Skarbnikiem Szkocji, przewodniczącym Parlamentu czy członkiem Tajnej Rady Królewskiej. Zmarł dnia 9 listopada 1608 roku.
Jego syn, również John (1573 – 1626), 4-ty hrabia Montrose, w roku 1625 pełnił funkcję Komisarza Skarbu (Szkocji). Na przełomie marca i listopada 1626 roku pełnił także zaszczytną funkcję Przewodniczącego Tajnej Rady Królewskiej. Sir John doczekał się pięciu córek i syna. Zmarł 14 listopada tegoż roku.
Wspomniany, jedyny syn sir Johna, czyli sir James Graham (1612 – 1650), 5-ty hrabia Montrose, przeszedł do historii jako jeden z najwybitniejszych dowódców wojskowych w dziejach Szkocji. Chociaż w pierwszym etapie Wojen Trzech Królestw (1639 – 1651) opowiedział się po stronie Kowenanterów, to już od roku 1641, aż do swojej śmierci w roku 1650, wiernie walczył po stronie króla Charlesa I (1600 – 1649) i następnie, przez krótki okres czasu, także i króla Charlesa II (1630 – 1685). Sir James, dnia 6 maja 1644 roku, przez tego pierwszego monarchę został wyniesiony do godności 1-ego markiza Montrose. Tego samego dnia otrzymał on również tytuł 1-ego hrabiego Kincardine. W ciągu całej swojej bogatej kariery wojskowej Graham odniósł szereg naprawdę spektakularnych zwycięstw, między innymi pod Tippermuir (dnia 1 września 1644 roku), Aberdeen (13 września 1644 roku), Inverlochy (2 lutego 1645 roku), Aulderan (9 maja 1645 roku), Alford (2 lipca 1645 roku) czy Kilsyth (15 sierpnia 1645). Jego błyskotliwa kampania zakończyła się jednak porażką w bitwie pod Carbisdale, dnia 27 kwietnia 1650. Sir James Graham, 1-szy markiz Montrose został stracony dnia 21 maja 1650 w Edynburgu. Dopiero kilkanaście lat później, dnia 11 maja 1661 roku, jego szczątki zostały pochowane w miejscowej katedrze St Giles.
James Graham (1682 – 1742), 4-ty markiz Montrose, dnia 24 kwietnia 1707 roku, został wyniesiony do godności 1-go księcia Montrose. Tego samego dnia otrzymał on również tytuły: 1-ego wicehrabiego Dundaff, 1-ego lorda Aberuthven, Mugdock i Fintry, 4-ego hrabiego Kincardine oraz 1-ego markiza Graham i Buchanan. W ciągu swojego ciekawego życia sir James pełnił ponadto funkcje: Komisarza Skarbu (Szkocji), Wielkiego Lorda Admirała Szkocji, Przewodniczącego Tajnej Rady Królewskiej czy Głównego Sekretarza Stanu.
Obecnie (w roku 2013), tytuł 8-ego księcia Montrose’a, przysługuje Jamesowi Grahamowi (ur. 1935). Jego prawnym następcą jest, urodzony w roku 1973, James Alexander Graham, markiz Graham.